Земјоделците во мал град сместен на северна либанска планина долго време одбиваат да го прифатат поразот, иако владата ги остави да живеат надвор од мрежата.
Харф Беит Хасна не добива речиси никакви основни услуги. Нема вода или канализација, нема улично светло или собирање ѓубре. Единственото јавно училиште е затворено. Најблиската аптека е долго возење по кривулест планински пат.
„Живееме на друга планета“, рече Назих Сабра, локален фармер. „Државата целосно нè заборави, а исто така и политичарите и општините.
Неговите околу 2,500 жители успеале да поминат поради генијално решение: ископале ровови, ги обложувале со пластика и ги користат за собирање дождовница. Со децении, дождовницата им овозможуваше да одгледуваат доволно култури за себе, со вишок за продажба.
Но, онаму каде што владиното запоставување не го уби Харф Беит Хасна, комбинацијата на климатските промени и економски сега се заканува катастрофа.
Во последниве години, врнежите во Либан се намалија, оптоварувајќи ја дури и најбогатата со вода земја на Блискиот Исток. Во исто време, економијата на земјата се распадна во последните две и пол години; Семејствата чии средства за егзистенција се уништени се борат да си дозволат основни работи додека цените спираат.
Харф Беит Хасна, на оддалеченото планинско плато над стрмните долини, се гордее што го прави сам со своите базени со дождовна вода. Градот е преполн со нив, повеќето од нив со големина на базен во двор.
Сабра рече дека се сеќава во неговото детство како неговиот дедо и другите фармери можеле да одгледуваат добиток и да одржуваат пристојно живеење.
Но, последните години станаа потешки. Со намалувањето на дождот и затоплувањето на температурите, земјоделците се адаптираа. Тие одгледуваа помалку производи што бараа вода, како домати и краставици и садеа тутун, растение поотпорно на суша.
Сега тие едвај растат доволно за да се снајдат.
„Ако нема дожд, го користите она што ви останало складирано и работите со дефицит“, рече Сабра. „Веќе не можете ни да си дозволите да се занимавате со земјоделство“.
Полето на Сабра е неплодно и суво, освен некои тутунски растенија и компири. Тој се обидел да засади мал дел од домати за употреба на неговото семејство. Но, за да заштеди вода, мораше да ги остави да умрат. Гнили домати се ројат со штетници.
„Не можеме ништо да правиме со нив“, рече Сабра, пред долго да ја повлече цигарата.
Тој има мал дел од модри патлиџани опкружени со неплодна, пукачка почва. Тој се надева дека ќе може да ги продаде во блискиот град Триполи за да купи повеќе вода за пиење за неговото семејство овој месец.
„Тие модри патлиџани немаше да ги има без езерцата“, вели тој со насмевка. Неговиот базен, кој може да собере околу 200 кубни метри вода, бил полн само околу четвртина. Водата беше зелена, затоа што тој полека црташе на неа, обидувајќи се да го рационализира она што остана.
Од своето поле, Сабра може да го види Средоземното Море на хоризонтот и, под него, долината каде што има слатководни извори. Но, бензинот е прескап за да вози секојдневно за да добие вода од таму. Тој се бори да си дозволи училиште за своите деца. Неговиот дом со недели нема струја бидејќи не доаѓа струја од државната мрежа, а тој не може да си дозволи гориво за личниот генератор.
Владините служби и инфраструктурата ширум Либан се расипани и се колебаат. Но, ситуацијата на Харф Баит Хасна е особено лоша.
Тоа е оддалечено и тешко достапно. Административно е фатен меѓу две различни општини, ниту една не сака да се занимава со тоа. И, велат жителите, нема политички покровител - клучна потреба за секоја заедница да добие нешто во фракционираната политика на Либан. Сабра и другите земјоделци велат дека политичарите со години ги игнорирале нивните барања за бунар или поврзување со водоводната мрежа на државата.
Во Харф Бејт Хасна, владиното занемарување и климатските промени се комбинираат и оставија „област со многу предизвик со безбедноста на водата“, рече Семи Кајед, од Центарот за зачувување на природата на Американскиот универзитет во Бејрут.
Катастрофата во градот е „многу подлабока (бидејќи) имате цела заедница која се потпира на земјоделството што се храни со дожд“, но повеќе не може да се потпира на дождот, рече тој.
Кајед, ко-основач и управен директор на Академијата за животна средина на Центарот за заштита, се обидува да најде донатори за финансирање на бунар со соларна енергија за градот и да го привлече вниманието на официјалните лица да го приклучат на државната водоводна мрежа.
Низ Либан, периодите на врнежи се намалија и бројот на последователни денови на високи температури се зголеми, рече Вахакн Кабакијан, советник за климатски промени на Програмата за развој на ОН за Либан.
Во неодамнешниот извештај на Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации се вели дека недостигот на вода, загадувањето и неправедната употреба на вода ги зголемуваат тешкотиите на земјоделските заедници во Либан. Земјоделскиот сектор изнесува само мал дел од економијата на земјата и затоа често се занемарува, а како и останатите либански производители и потрошувачи се борат со вртоглавите трошоци.
Во либанската корпа за леб во источната долина Бека, земјоделците велат дека нивната работа е нарушена од чудни временски обрасци поради климатските промени.
„Дождот се намали во својот вообичаен период и гледаме како нашата почва се суши и пука. Но, тогаш некако добивме повеќе дожд од вообичаено во јуни“, изјави за АП Ибрахим Тарчичи, шеф на Здружението на фармери Бекаа. „Не сме виделе вакво нешто досега во Бека.
Тој не очекува ништо од либанските политичари. „Овде можете да очекувате помош само од Бога“.
Владата со години вети дека ќе ја диверзифицира својата економија и ќе инвестира повеќе во болниот земјоделски сектор. Но, откако економијата пропадна, поделената владејачка клика едвај можеше да формулира какви било политики, неуспеајќи да го донесе буџетот за 2022 година досега и се спротивстави на реформите барани за спас на Меѓународниот монетарен фонд.
Во меѓувреме, Сабра зема малку вода од едно од неговите езерца и воздивнува. Речиси остана без вода од последната сезона на дождови во зима. Ова е неговиот единствен спас што трае додека повторно не дојдат дождовите.
„Не ни останува ништо друго освен барињата“, рече тој.
Извор: https://www.voanews.com